Sparta, eski bir yunan şehri. Bugünkü yerine Mora yarımadası diyoruz yani Yunanistan sınırları içinde. Hatta askerlerinin disiplinli bir şekilde sıkı eğitilmesi nedeniyle bugün pek çok spor kulübü de bu ismi kullanır. Sparta Rotterdam, Sparta Prag, Spartak Moskova vs.

Etimolojik olarak bakıldığında sparta ile ıspartanın arasında fark yok deniliyor. S ile başlayana yunanca kelimelerin başına bir sesli harf getirerek okuduğumuz için. İstavrit, ıstakoz gibi. Hatta bir ara 300 filmi, 300 Ispartalı diye yazılarak bizim televizyonlarda gösterilmiş. Isparta isminin nereden geldiğine valiliğin sitesinden baktım:

Kente niçin Isparta denildiği, Isparta adının nereden geldiği, kesin olarak bilinmemektedir. Bu konuda pek çok araştırma, görüşler vardır. Böcüzade Süleyman Sami’nin Isparta Tarihi’nde, Meydan Larousse’da, Kaamus’ul-Alam^’da Isparta adının Pisidia şehirlerinden Baris’in yerine kullanıldığı ifade edilmektedir. Baris adının Sanskritçe "Su" anlamına gelen "Vari" kelimesiyle bağlantısı olduğu sanılmaktadır. Bu adın başına "Is" zarf edatı getirilerek Isparita şeklini aldığı, galat olarak "Isparta" denildiği belirtilmektedir.

Diğer bir görüşü ifade eden Turhan Hikmet Dağlıoğlu ile Prof. Unger, Isparta adının "Baride" kelimesinden geldiğini, bu kelimenin Hititçe, belkide Lidya dilinden gelmiş bir sözcük olduğunu, Yunan göçmenlerin Anadolu’ya gelmelerinden sonra Barida adına "Eis" takısını ekleyerek "Isbarida" dediklerini açıklamaktadırlar. Isparta adının "Eis Baride"den geldiği, daha sonra da bu sözün Türkler tarafından "Isparta" şeklinde kullanıldığı görüşüne, Prof. Osman Turan ve Prof. Ramsey’de katılmaktadırlar.

Arap kaynaklarında Isparta adı, Sabarta (İbni Batuta’da) olarak geçmektedir. Bu adın MÖ VIII. yy.’da Karadeniz’in kuzeyindeki İskitlerce güneye sürülen Sabardai kavimlerinin yöreye yerleşmeleri sonucu verildiği de ifade edilmektedir.

Bir başka görüş de Isparta’nın tarihte en çok geçen adının Baris olduğudur. Bu isim Hititler tarafından verilmiş olup, "Bereket" anlamına gelmektedir. Romalılar Pisidia bölgesine hakim olunca, Baris adını kendi dillerine uydurup "Sbarita" demişlerdir. Kent Türklerin eline geçtikten sonra da Isparta şehrine dönüşmüş ve bu isim altında anıla gelmiştir.